نام پروژه: کلیسای رواندا. سال:2019. مسابقه بین المللی معماران جوان

رواندا یا سرزمین هزارتپه پرجمعیت‌ترین کشور قاره‌ی آفریقا و جغیرافیایش یکی از حاصل‌خیزترین مکان‌هاست. به واسطه‌ی سالها پادشاهی دیکتاتوری و استعمار طولانی مدت، تاریخ معاصر این سرزمین بیش از هرچیز یادآور نسل‌کشی است. نسل‌کشی که در سال 1994 در مدت تنها صد روز منجر به کشته شدن حدود یک میلیون نفر شد. خشونت، تجاوز جنسی و قتل عام به حدی بود که تمام جهان را در شوک فرو برد اما با وجود گستردگی این نسل کشی هیچ کشوری برای توقف این قتل عام -با توجیه این مساله که جنگی داخلی است بین دو قبیله هوتو و توتسی- مداخله نکرد.

با گذشت نزدیک به سی سال از این نسل‌کشی و با وجود تاثیرات عمیق آن، مردم رواندا تصمیم به آشتی ملی گرفتند و برنامه‌های مختلفی تحت مضمون آشتی و صلح ملی رواج پیدا کرده است و امید بر آن است تا به جای انتقام، ایدیولوژی نسل‌کشی مورد بازخواست قرار گیرد تا در آینده هیچ کشوری شاهد چنین واقعه ای نباشد.

نام ناپذیر

مفهوم اصلی این پروژه بیان “غیاب” است و بیان پارادوکسیکال غیاب و “حضور تام”. غیاب سازمان ها و جهان اول در زمانی که می بایست رواندا را ترک نمی کردند، غیاب رسانه ها و در نهایت غیاب آگاهی که محصول استعمار است. سپس از حضور سخن می گوید، یعنی آن سکوت ناطق که همه چیز است و هیچ. همان که نام ناپذیر است. ایده ی پروژه ناحیه ای خاکستری را بازگو می نماید که با تاریخ معاصر رواندا پیوند خورده است و هرگز قابل قضاوت نیست. نمی توان تمایزی میان انسان و نا-انسان داشت و بالعکس این کلیسا به سان سنت مسیح تلاش می کند دو قوم را یکپارچه ساخته، دیوارها را از میان بردارد و پیوندی میان درون و بیرون باشد؛ پیوندی صلح طلبانه که تنها به دست جامعه ی رواندا امکان پذیر است و معماری تنها بستری است برای نیل به این هدف.

• ^{نام‌ناپذیر: برگرفته از رمان نام ناپذیر ساموئل بکت 1953}

تاریخ با طبیعت منحصر به فرد رواندا پیوند می خورد. درختان که زمانی به عنوان اسم رمز شروع نسل کشی رواندا بوده اند-درختان بلند را سر ببرید- به عنوان شاهدان تاریخ که بدون قضاوت مشاهده گر بوده اند و این تاریخ را از سر گذرانده اند مکان شهادت را شکل می دهند.

مکانی که این بار در آن به جای آنکه از زخم ها به کشیش گفته شود به طبیعت گفته خواهد شد و درختان آن را به حافظه ی طبیعت خواهند سپرد. اینچنین کلیسایی آشتی جو برای مردمانی که بخشش را برابر رحمت میدانند و به آینده رواندا در پناه آگاهی امیدوارند در میانه ی طبیعت شکل می گیرد.

فضای نیمه باز کلیسا برگرفته از معماری محلی رواندا است.

هوا. هوا. آن‌جا چیزى است که با فشار از آن درخت کهنسال بلوط، بیرون مى‌آید. چیزى خاکسترى و شفاف که افسون کننده بود و غیرقابل نفوذ به نظر مى‌رسید. نور ضعیفى به من کمک کرد تا بتوانم آن را ببینم. هیچ‌چیز براى بهتر شدن وجود ندارد. حتى براى تصوّر کردن هم چیزى نیست. هیچ‌شب تاریکى هم نیست. (خودم شنیدم). با این حال، هیچ نورى وجود ندارد که به انتهاى آن نفوذ کند. هیچ نور شبانگاهى. تاریکى و ابهام. هیچ‌کدام درخشان نیستند. هیچ پلیدى وجود ندارد.

• ^{نام‌ناپذیر. ساموئل بکت}

خاک رواندا خاکی حاصلخیز است که مردم این سرزمین را قرن ها در کنار یکدیگر نگه داشته است. تمام رویدادهای اجتماعی و تاریخی این سرزمین هزارتپه همواره در میانه ی همین خاک و میان کرت ها و درختان بوده است.

طراحی فضای یادمانی این پروژه با رفتن به داخل همین خاک در ادامه ی مسیر کرت ها و طراحی مسیرهایی که نه بیرون اند و نه درون صورت گرفته است. این مسیرها که در نگاه نخست دیده نمی شوند، در عین اینکه یادمانی هستند بر نسل کشی، مکان هایی اند برای ایجاد و ادامه ی ارتباط بیشتر جامعه ی رواندا. مسیری که در ادامه ی تلاش های ارگان های صلح طلب رواندایی مکانی می سازد برای قدم زدن و بازگو کردن داستان های شخصی و آن چیز که میان متجاوز و قربانی باقی مانده است. در نهایت به پلازایی خالی و بزرگ رسیده که تداعی کننده ی غیاب است و در عین حال پلت فرمی است برای شکل گیری گفتگو و ارتباط بیشتر و صلح جویانه ی نسل های گذشته و نسل جوان رواندا.

درختان بلند را سر ببرید؟

ساخت این کلیسا به دست بومیان و بدون نیاز کمک و استفاده از مصالح غیربومی است.

مقطع

مقطع